Nhiều gia đình coi tủ lạnh như một nơi chứa thực phẩm tạp phí lù. Cái gì sợ ôi, thiu cứ tống vào tủ lạnh. Cách ứng xử này là không khoa học, có thể rước bệnh vào người.

 

Theo PGS. TS. Nguyễn Đức Lợi, Viện Khoa học và công nghệ Nhiệt - Lạnh (ĐH Bách Khoa Hà Nội), khả năng làm mát, kết đông của tủ lạnh khiến nhiều người lầm tưởng cứ để thức ăn vào tủ lạnh là an tâm, vi khuẩn sẽ không thể sống được.

Nhiệt độ của tủ lạnh, kể cả ngăn đông không thể giết chết vi khuẩn. Trong môi trường tủ lạnh chỉ có thể làm cho quá trình phát triển của vi khuẩn chậm lại, hoặc ngừng phát triển. Vì thế, nếu thức ăn trước khi cho vào tủ lạnh đã bị nhiễm khuẩn, nếu bảo quản không khéo có thể lây nhiễm chéo sang thực phẩm khác.

Thời tiết mùa Thu hiện nay rất lí tưởng cho các dịch bệnh  đường tiêu hoá, như tả, lỵ trực khuẩn, thương hàn, nhiễm khuẩn nhiễm độc thức ăn. Điều đáng nói, theo PGS.TS Nguyễn Đức Lợi, các loại vi khuẩn này chịu lạnh rất giỏi. Ở nhiệt độ lạnh tới âm 18 độ C vi khuẩn thương hàn vẫn sống được 6 tháng, tụ cầu vàng sống được 5 tháng. Còn ở nhiệt độ lạnh âm 6 độ C thì sau 90 ngày các vi khuẩn tả, lỵ trực khuẩn, trực khuẩn coli... vẫn sống bình yên.

Trong khi đó, chúng ta thường để thức ăn ở ngăn với nhiệt độ từ 4-8 độ C. Trong môi trường này, tốc độ sinh sôi nảy nở của phần lớn các loại vi khuẩn chậm lại, nhưng có một số vi khuẩn ở trong nhiệt độ này tốc độ sinh sôi nảy nở lại tăng nhanh. Nếu chúng ta ăn những thức ăn đã bị nhiễm loại vi khuẩn này thì sẽ gây bệnh.

Tủ lạnh hiện nay thường bố trí hai ngăn, ngăn đông có nhiệt độ âm và ngăn lạnh có nhiệt độ dương. Ngăn đông có nhiệt độ âm 6 độ C,  âm 12 độ C hoặc âm 18 độ C. Ngăn lạnh có nhiệt độ từ 0-10 độ C tuỳ vị trí. Về mùa đông, nếu đặt ở số 1 (ít lạnh nhất) nhiệt độ trong ngăn lạnh sẽ khoảng từ 2-5 độ C, nhiệt độ ngăn bảo quản rau quả khoảng từ 7-10 độ C là phù hợp. Còn về mùa hè, muốn duy trì nhiệt độ này phải điều chỉnh lên số 4, số 5. 

Theo bác sĩ  Trương Minh Tuấn, BV Hữu Nghị (Hà Nội), những thực phẩm thông thường nên bảo quản ở ngăn lạnh. Thức ăn chín chỉ bảo quản 1 - 2 ngày, thức ăn sống chỉ trong vòng 1 tuần lễ, không nên để quá lâu. Nên nhớ rằng trong những thức ăn này vẫn có nhiều vi khuẩn gây bệnh, nhất là trong thực phẩm sống. Vì thế không để lẫn thức ăn đã nấu chín với thức ăn chưa nấu. Trước khi cho vào tủ lạnh phải bọc thực phẩm lại bằng nilông hoặc hộp kín để tránh lây nhiễm lẫn nhau, đồng thời cũng hạn chế được mùi trong tủ lạnh. 

PGS.TS Nguyễn Đức Lợi tư vấn, khi thực phẩm đã lấy ra khỏi ngăn đông đá thì phải dùng. Đã rã đông rồi lại cho vào ngăn đông đá là một trong các lý do hàng đầu gây nhiễm độc thực phẩm. Thực phẩm mới cho vào ngăn đông đá nên để ở phía trong, thực phẩm mua trước đó nên xếp ra ngoài để dùng trước.

Các gia đình lưu ý là phần lạnh nhiều nhất trong tủ lạnh, lại không phải là ngăn nằm gần phần đông đá. Trái lại, mặt kính sát với ngăn rau củ là nơi có nhiệt độ thấp nhất. Do đó đây cũng là nơi thích hợp cho những món ăn dễ hư như thịt, cá. Ngăn trên cùng là nơi dành cho các món ăn chỉ cần nhiệt độ "mát" như sữa chua, bánh ngọt.

Thức ăn chín, muốn để dành phải đưa ngay vào tủ lạnh chậm nhất là 4 giờ sau khi xào nấu xong. Khi cần, lấy ra khỏi tủ lạnh phải ăn ngay, không để quá 4 giờ ở nhiệt độ trong nhà. Đối với những thực phẩm sống, hoặc chín không biết chắc chắn chế biến từ bao giờ, rất có thể đã bị nhiễm khuẩn hoặc nhiễm độc tố của vi khuẩn, cần phải chế biến ngay hoặc đun nấu lại cẩn thận trước khi cho vào tủ lạnh. 

 

Theo các chuyên gia, táo có thể để trong tủ lạnh 1 - 2 tuần, cam quýt có thể được 1 tuần, cà chua để được khoảng 1-2 ngày. Chuối, dưa chuột thì không nên để trong tủ lạnh thời gian dài. Vì những loại hoa quả này phải để ở những nơi nhiệt độ cao. Chuối cần phải để ở nơi nhiệt độ từ 11-13 độ C, dưa chuột để ở nơi từ 10-13 độ C. Trong khi đó, ngăn để rau và hoa quả trong tủ lạnh nhiệt độ thường là khoảng 8 độ C. Do nhiệt độ trong tủ lạnh quá thấp, nên những rau xanh và hoa quả này dễ bị hỏng.

Nhiệt độ của ngăn để thức ăn và rau hoa quả trong tủ lạnh không phải chỗ nào cũng giống nhau, thường thì nhiệt độ ngăn trên cao hơn ngăn dưới, nhiệt độ ở chỗ gần cửa là cao nhất, nhiệt độ chỗ sát đằng sau là thấp nhất. Vì vậy, khi để thức ăn vào tủ lạnh phải chú ý. Chẳng hạn như những thứ để 1-2 ngày là lấy ra ăn, hay những thứ không dễ hỏng như sa lát, nước hoa quả, trứng gà, trứng mặn... có thể để ở cửa. Những thức ăn dễ thiu như cơm và những thức ăn thừa hay những thức ăn làm bằng đậu nên để ở sát đằng sau của ngăn trên. Rau xanh và hoa quả có thể để ở ngăn dưới hoặc ngăn chuyên để rau và hoa quả, nhưng không nên để sát vào trong.