Sự đa dạng về màu sắc của các loại thực phẩm có trong bữa ăn của bạn sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
 

 

Cà chua đỏ, bí xanh, khổ qua xanh, bắp cải trắng - những rau củ bổ ích cho sức khỏe - Ảnh: M.M.
 

Rau củ quả có chứa khoảng 25.000 hợp chất thiên nhiên gọi là các chất dinh dưỡng thực vật (phytonutrient). Những hợp chất này sẽ giúp cơ thể chúng ta chống bệnh tật, chống lại những “kẻ thù giấu mặt” như các bệnh tim mạch, ung thư và những căn bệnh thoái hóa do tuổi tác như đục nhân mắt, mất trí, thoái hóa cơ.... Mỗi loại rau quả có màu sắc khác nhau và mỗi màu lại có những đặc tính “ăn tiền” riêng trong lĩnh vực sức khỏe.

Rau quả màu xanh là người bạn thân chí cốt của sức khỏe. Những loại rau cải màu xanh đậm rất giàu folate, chất có vai trò quan trọng đối với những bệnh nhân bị các bệnh tim mạch, trầm cảm...

Những loại rau cải có họ hàng với bắp cải như bông cải xanh (broccoli) chứa những hợp chất sulfur có tác dụng giúp cơ thể tránh bệnh ung thư. Các hợp chất sulphur cũng đóng vai trò trong việc chuyển hóa estrogen, giúp chống những kiểu ung thư vốn có sự “nhúng tay” của estrogen.

Rau quả màu xanh cũng chứa nhiều lutein, được xem là một “mắt kính” giúp mắt lọc bớt những tia gây hại, đồng thời lutein cũng giúp cơ thể chống lại sự thoái hóa của cơ mắt và giải tỏa “ùn tắc giao thông” của những mạch máu nhỏ li ti dẫn đến mắt.

Để hấp thu các chất dinh dưỡng có trong rau củ màu xanh một cách hiệu quả, các nhà dinh dưỡng đề nghị nên chế biến chúng với một ít chất béo.

Điển hình trong nhóm này là cà chua. Một thành phần thiết yếu có trong cà chua là lycopen, có khả năng giảm thiểu rủi ro ung thư tiền liệt tuyến.

Ớt tây (capsicum) cũng là một nguồn quan trọng cung cấp carotenoid, beta caroten và vitamin C. Vitamin C giúp tăng cường các chức năng miễn dịch và là “người hùng” cứu giúp bệnh nhân tim mạch, giúp cân bằng cholesterol, hấp thu sắt tốt hơn. Vitamin C cũng hỗ trợ chức năng của tuyến thượng thận, rất có lợi cho những bệnh nhân đang đương đầu với stress.

Rau quả màu đỏ như cà chua đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa ung thư tinh hoàn, cổ tử cung, tuyến thượng thận...

Cà rốt, bí đỏ, khoai lang, xoài, mơ... rất giàu alpha caroten có khả năng ngăn ngừa một số dạng ung thư. Những loại rau quả màu vàng cũng chứa nhiều beta caroten. Đây được xem là một chất kháng oxy hóa “thượng thừa” giúp ngăn ngừa ung thư, giảm nguy cơ các bệnh tim mạch. Beta caroten khi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa thành vitamin A. Đây là một vitamin quan trọng cho thị giác và có tác dụng bảo vệ màng nhầy ở hệ tiêu hóa.

Điển hình cho nhóm rau củ màu vàng là nghệ, một ứng cử viên sáng giá trong việc điều trị các bệnh về khớp, viêm nhiễm... Người Việt ta có lẽ không lạ bài thuốc mật ong - nghệ có tác dụng chữa chứng viêm loét bao tử.

Những loại rau củ màu tím là “kho vũ khí” chống oxy hóa, tập hợp những “chiến sĩ” bứng gốc tự do. Trong đời sống văn minh hiện nay, ô nhiễm môi trường, thức ăn bị nhiễm độc, thức ăn nhanh... vốn là những thủ phạm gây ra những gốc tự do...

Những loại rau củ màu tím (quen thuộc là bắp cải tím, khoai lang tím, rau dền, củ dền...) chứa nhiều proanthocyanidin vốn có thể ngăn chặn sự tăng trưởng của bướu.

Điển hình nhất là hành, tỏi. Hành chứa nhiều allicin có đặc tính kìm hãm sự tăng trưởng bướu. Hành và tỏi cũng chứa một lượng lớn các hợp chất sulphur rất có lợi cho những người bị cao cholesterol.

Một bữa ăn nhiều màu sắc sẽ làm tinh thần lạc quan, thể chất dồi dào, nhờ vậy cuộc sống cũng sẽ đầy màu sắc hơn.

DS NGUYỄN BÁ HUY CƯỜNG (ĐH Murdoch - Úc)