Trong bài Tin Mừng ta vừa nghe, Đức Giêsu kể dụ ngôn “Người quản gia bất lương” để nhắc nhở các môn đệ hãy dùng tiền bạc mà mua nhân nghĩa, để sau này sẽ được đón rước vào Nước Trời.

Người quản gia trong dụ ngôn đang đứng trước một tương lai đen tối, đó là ông ta sắp bị đuổi việc. Cần phải có một lựa chọn cấp bách: Hoặc là án binh bất động để rồi thất nghiệp và đói rách; hoặc là phải lên kế hoạch nhắm tìm bảo đảm cho những ngày tháng sắp tới. Cuối cùng, ông ta đã tiến hành một ý đồ rất tinh khôn, vừa vớt vát thể diện, vừa giảm bớt hậu quả không hay về mặt tài chánh, đó là ông giảm số nợ cho các con nợ của ông chủ, hầu tạo ra ân nghĩa, để có thể dựa dẫm lúc sa cơ thất thế sau này.

Hỏi rằng khi làm như vậy, người quản gia có gây thiệt hại cho chủ không? _ Không, thời bấy giờ ông chủ không ở trong nông trại. Ông ở chỗ khác, ông trao nông trại cho viên quản gia điều hành, đôn đốc việc chăn nuôi, đồng áng, miễn sao công việc xuôi chảy, tài sản không bị thất thoát là được. Cũng như hiện nay, các đại gia bỏ vốn đầu tư, thiết lập công ty, nhà máy, đoạn thuê giám đốc điều hành.

Vì coi giữ tài sản hoa màu của chủ, nên viên quản gia có thể cho vay lấy lãi để tăng thu nhập cho mình. Thí dụ: người ta muốn vay 800 giạ lúa, viên quản gia đòi phải viết giấy nợ là 1.000 giạ. Khi người vay trả nợ, quản gia nhập kho cho chủ 800 giạ, còn 200 giạ là phần của ông ta. Như vậy, khi viên quản gia gọi con nợ lại và sửa biên lai chỉ còn 800 giạ … đoạn sau này nhập hết 800 giạ vào kho cho chủ, thì tài sản của chủ không bị thất thoát, có chăng là ông hy sinh phần lãi của mình, để con nợ mang ơn, và con nợ sẽ giúp đỡ ông khi ông sa cơ thất thế sau này.

Qua dụ ngôn, Đức Giêsu mời gọi môn đệ, là con cái sự sáng, hãy khôn ngoan tháo vát như viên quản gia kia để ứng phó kịp thời với hoàn cảnh, nhất là biết tìm được sự bảo đảm vững chắc cho tương lai của mình. Vậy đâu là nơi nương tựa bền vững cho tương lai đời tôi? Thiên Chúa hay tiền bạc, hoặc cả hai, Thiên Chúa lẫn tiền bạc? Câu trả lời đã được Đức Giêsu xác định rõ trong bài Tin Mừng: “Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa, vừa làm tôi tiền của được”, chỉ có thể chọn lựa một trong hai. Đã mê mải với tiền của, xem nó như một giá trị tuyệt đối thì dứt khoát thể nào cũng xa rời Thiên Chúa.

Là Kitô hữu, ai lại chẳng biết thân xác là Đền thờ Chúa Thánh Thần, nhưng nhiều khi người ta bán cả thân xác vì đồng tiền. Cũng vì tiền, người ta tham nhũng, hối lộ, làm hàng dỏm hàng giả. Để đỡ tốn kém người ta xả nước thải chưa qua xử lý xuống sông, xuống biển khiến môi trường sống bị tàn phá, gây hậu quả trầm trọng. Việc nhà máy Formosa xả nước thải độc hại khiến cá chết, gây khốn đốn cho ngư dân các tỉnh miền Trung là một thí dụ điển hình. Vì lợi nhuận, người ta cho gia súc ăn các chất tăng trưởng, xịt thuốc trên rau củ quả, làm mất vệ sinh an toàn thực phẩm, hệ quả là hiện nay, ăn gì người ta cũng sợ! Ấy là chưa kể, vì đồng tiền, người ta đã sản xuất vũ khí giết người, đồng thời cũng cung cấp ván đóng quan tài.

Làm thế nào để có thể vừa tìm kiếm tiền bạc để xây dựng cuộc sống, vừa có thể biết nương tựa vào Chúa như chủ tể đời mình? Đức Giêsu đã nói rõ trong bài Tin Mừng: đó là “Hãy dùng tiền của bất chính mà tạo lấy bạn bè, phòng khi hết tiền hết bạc, họ sẽ đón rước anh em vào nơi ở vĩnh cửu”. Có nghĩa là hãy lấy tiền bạc mà mua nhân nghĩa, bằng cách chia sẻ giúp đỡ những người nghèo khó khốn cùng, những người mà Đức Giêsu đã đồng hóa chính Ngài với họ. Có như vậy thì ta sẽ được Chúa đối xử nhân từ gượng nhẹ ở đời sau.

Tóm lại, bài Tin Mừng hôm nay đối với chúng ta vừa như một lời cảnh tỉnh, vừa như một mời gọi.

Lm. Antôn Trần Thanh Long. OP.