"Khi đến Việt Nam hồi tháng 5 năm nay, Tổng thư ký đã có chuyến thăm nhà thờ với tính chất hoàn toàn cá nhân. Tổng thư ký chưa từng trở lại Việt Nam kể từ đó", ông Dujarric hôm qua trả lời câu hỏi của VnExpress.

 

Ông Ban Ki-moon cùng phu nhân ngày 23/5 đã tới thăm nhà thờ Phan Huy Chú, từ đường của dòng họ Phan Huy ở Sài Sơn, Quốc Oai, Hà Nội. Theo ông Phan Huy Thanh, đời thứ 16 của dòng họ Phan Huy thì cả đoàn đi trên 3-4 chiếc xe, có các nhân viên an ninh hộ tống và chuyến thăm chỉ diễn ra trong vòng 45 phút. 

 

Ông Ban đã thắp hương, ngồi viết lưu bút, thăm thế thứ đồ (bản đồ thể hiện thứ tự các thế hệ trong dòng họ), bắt tay với từng người trong họ, chụp ảnh lưu niệm rồi rời đi. Ông không nói rõ lý do về thăm và cũng không ngỏ ý muốn xem gia phả dòng họ.

 

"Tôi rất xúc động khi viếng thăm và tỏ lòng thành kính sâu sắc trước ngôi nhà thờ Phan Huy Chú và các thành viên khác của dòng họ Phan. Cám ơn dòng họ đã giữ gìn và bảo quản ngôi nhà thờ này. Là một người con của dòng họ Phan, giờ đây giữ chức Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, tôi tự hứa với bản thân sẽ cố gắng làm theo những lời dạy của tổ tiên", bút tích tiếng Anh của ông Ban được người trong dòng họ Phan Huy dịch lại.

Bút tích tiếng Anh của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon

 

Ông Thanh cho hay mọi người dù hơi bất ngờ nhưng vẫn chuẩn bị chu đáo cho cuộc gặp gỡ và tặng ông Ban bộ sách Lịch triều hiến chương loại chí - bộ bách khoa toàn thư đầu tiên của Việt Nam, tác phẩm nổi tiếng của cụ Phan Huy Chú.

 

Trong hai ngày 22-23/5, ông Ban Ki-moon có chuyến thăm chính thức Việt Nam nhằm thúc đẩy các chương trình hợp tác sau 2015. Ông trao đổi với các lãnh đạo Việt Nam về vấn đề an ninh quốc tế, hợp tác giữa Việt Nam, ASEAN với LHQ, hoạt động gìn giữ hòa bình. Đây là chuyến thăm Việt Nam lần thứ hai của ông từ khi đảm nhận vị trí Tổng thư ký LHQ năm 2007.

 

Ông Ban Ki-moon (71 tuổi), tốt nghiệp ngành quan hệ quốc tế Đại học Quốc gia Seoul (Hàn Quốc), có bằng thạc sĩ về quản trị công Đại học Havard (Mỹ). Ông có vợ và 3 con. Ngoài tiếng Hàn Quốc, ông có thể nói tiếng Anh và Pháp.

 

“Khi ông Ban Ki-moon đến thăm nhà thờ của họ Phan Huy, chắc chắn là có ý. Tôi xin lưu ý là việc viếng thăm này không nằm trong chương trình làm việc của ông Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc trong 2 ngày ở VN. Đây là việc riêng, việc cá nhân thuộc về đời tư của ông ấy. Vì vậy mà tôi cũng như ông tộc trưởng và con cháu họ Phan Huy không ai đưa tin này. Tuy tôi không có mặt ở đó, không trực tiếp đón tiếp ông ấy nhưng tôi biết rất rõ về việc này. Tôi khẳng định những bức ảnh ông Ban Ki-moon thăm nhà thờ họ Phan Huy ở Sài Sơn (Quốc Oai, Hà Nội), thắp hương, gặp con cháu họ Phan Huy, bút tích lưu niệm là thật, tuyệt đối không có gì phải hoài nghi hay cần xác minh. Trong bút tích lưu niệm, ông Ban Ki-moon viết rõ ông là thành viên của họ Phan. Ông kính cẩn thắp hương trước bàn thờ Phan Huy Chú và tổ tiên họ Phan Huy. Trong trao đổi ông nói là hậu duệ của họ Phan Huy và cụ thể hơn là hậu duệ của Phan Huy Chú. Tôi rất kính trọng ông Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc và tin rằng bút tích, lời nói, việc làm của ông ấy đều được cân nhắc một cách thận trọng. Nhưng quan hệ đó như thế nào thì cho đến nay, trong 2 ngày ở VN và trong thời gian đi thăm nhà thờ họ Phan Huy, ông chưa nói cho ai biết cả. Cũng có thể ông đã có đủ chứng cứ, tư liệu, nhưng cũng có thể ông mới có một số thông tin nào đó và cần về tận nơi để thăm viếng, tìm hiểu thêm. Có người cho rằng ông Ban Ki-moon, tên chữ Hán là Phan Cơ Văn, viếng thăm họ Phan theo ý nghĩa tộc họ rộng lớn và chung chung đó. Riêng tôi, tôi không nghĩ như vậy. Ở VN hiện nay có nhiều dòng họ Phan, sao ông lại tìm về dòng họ Phan Huy ở Sài Sơn? Trong các gia phả dòng họ Phan Huy ở VN, tôi chưa tìm thấy một tư liệu nào trực tiếp hay gián tiếp chứng tỏ có một chi ở Hàn Quốc. Còn Phan Huy Chú (1782-1840) có hai lần đi sứ nhà Thanh (Trung Quốc) năm 1824, 1830 và một lần đi sứ Batavia (Jakarta, Indonesia) năm 1832 - 1833, nhưng không thấy có một tư liệu nào về mối quan hệ của ông với Triều Tiên lúc bấy giờ. Về phương diện khoa học, tôi tin ông Ban Ki-moon nhưng cho đến nay, tôi chưa có tư liệu nào cho phép lý giải mối quan hệ giữa họ Phan của ông với Phan Huy Chú hay họ Phan Huy ở VN”. GS PHAN HUY LÊ, Chủ tịch Hội Khoa học - Lịch sử VN